Wydanie specjalne kolekcji: Koronawirus (COVID-19): dane naukowe dotyczące intensywnej opieki medycznej

Pierwsza publikacja w dniu 11 lutego 2020 r. i aktualizacja na bieżąco; ostatnia aktualizacja w dniu 6 stycznia 2021 r. (zmiany wyszczególnione poniżej); wszystkie przeglądy w niniejszej kolekcji specjalnej są dostępne nieodpłatnie

To Wydanie Specjalne jest jedną z serii kolekcji dotyczących COVID-19. Opublikowane oryginalnie w języku angielskim i jest również dostępne w języku chińskim, czeskim, niemieckim, perskim, francuskim, japońskim, malajskim, polskim, portugalskim, rosyjskim i hiszpańskim.

Ma na celu zapewnienie natychmiastowego dostępu do przeglądów systematycznych najbardziej istotnych dla postępowania z osobami hospitalizowanymi z ciężkimi ostrymi zakażeniami dróg oddechowych. Obejmuje ono przeglądy, które są związane z tymczasowymi wytycznymi WHO, i tymi określonymi jako istotne przez Cochrane Acute and Emergency Care, a także opierające się na wiedzy grup Cochrane w dotkniętych epidemią regionach.

Ta specjalna kolekcja zawiera recenzje Cochrane dotyczące następujących tematów:

  • Terapia płynami i lekami wazopresyjnymi
  • Wspomaganie oddechu i wentylacja mechaniczna
  • Zaprzestanie wentylacji mechanicznej
  • Postępowanie w hipoksemii
  • Leczenie farmakologiczne
  • Postępowanie w przypadku majaczenia
  • Żywienie w intensywnej opiece medycznej
  • Diagnostyka

Podczas gdy w przeglądach z Wydania Specjalnego ocenia się interwencje, do których odnoszą się tymczasowe wytyczne WHO, to bezpośrednie zastosowanie danych naukowych może być ograniczone ze względu na mały odsetek osób z zakażeniem wirusowym włączonych do podstawowych badań klinicznych. Wiele przeglądów z Wydania Specjalnego związanych jest z Odpowiedziami Klinicznymi Cochrane, których linki podano poniżej.

Należy podkreślić, że przeglądy zawarte w niniejszym zbiorze stanowią podsumowanie danych naukowych; ich uwzględnienie nie oznacza, że są one skutecznym leczeniem. W szeregu przedstawionych tu przeglądów podkreślono niedostateczną ilość wysokiej jakości danych naukowych, które mogłyby pomóc w podejmowaniu decyzji medycznych w kontekście kryzysu związanego z poważnymi ostrymi zakażeniami układu oddechowego (SARI).

Aktualizacja 5 stycznia 2021: dodano nową odpowiedź kliniczną Cochrane dot. „Wysokie dodatnie ciśnienie w drogach oddechowych w porównaniu z niskim ciśnieniem w czasie końcowej fazy wydechu (ang. positive end-expiratory pressure; PEEP) u dorosłych pacjentów wentylowanych mechanicznie z ostrym uszkodzeniem płuc i zespołem ostrej niewydolności oddechowej”

Terapia płynami i lekami wazopresyjnymi

Początkowa resuscytacja w przypadku hipotensji zwykle obejmuje podanie płynów dożylnie, a następnie podawanie leków wazopresyjnych, gdy hipotensja się utrzymuje.

Strategia liberalna podaży płynów, w porównaniu ze strategią restrykcyjną, u dorosłych i dzieci z sepsą lub wstrząsem septycznym

Sepsa i wstrząs septyczny są potencjalnie zagrażającymi życiu powikłaniami po zakażeniu, które wiążą się z dużą zachorowalnością i umieralnością u dorosłych i dzieci. Płynoterapię uważa się za kluczowy etap podczas początkowego leczenia sepsy, ale nie jest jasne, czy zastosowanie restrykcyjnej lub liberalnej terapii płynami może poprawić wyniki kliniczne u pacjentów z sepsą. Ten przegląd określa, czy strategia liberalna podaży płynów w porównaniu ze strategią restrykcyjną poprawia wyniki kliniczne u dorosłych i dzieci w początkowej fazie sepsy oraz ze wstrząsem septycznym. Powiązana Odpowiedź Kliniczna Cochrane: Jaki jest wpływ liberalnej terapii płynami, w porównaniu z płynoterapią restrykcyjną, u dzieci z sepsą lub ze wstrząsem septycznym?

Stosowanie koloidów w porównaniu z krystaloidami w resuscytacji płynowej u chorych w stanie krytycznym

U osób w stanie krytycznym może dochodzić do utraty płynów z powodu poważnych chorób, zakażeń (np. sepsy), urazów lub oparzeń i pilnie potrzebują dodatkowej podaży płynów, aby zapobiec odwodnieniu lub niewydolności nerek. W tym celu można stosować roztwory koloidów lub krystaloidów. Krystaloidy zawierają małe cząsteczki, są niedrogie, łatwe w użyciu, ale mogą zwiększać obrzęk. Koloidy mają większe cząsteczki, są droższe i mogą zapewnić szybsze zwiększenie objętości w przestrzeni wewnątrznaczyniowej, ale mogą wywoływać reakcje alergiczne, zaburzenia krzepnięcia i niewydolność nerek. W niniejszym przeglądzie u osób w stanie krytycznym wymagających wymiany płynów oceniono wpływ stosowania roztworów koloidowych, w porównaniu ze stosowaniem roztworów krystaloidowych, na śmiertelność, konieczność przetaczania krwi lub leczenia nerkozastępczego oraz ryzyko wystąpienia zdarzeń niepożądanych. Powiązana Odpowiedź Kliniczna Cochrane: Jak działają roztwory koloidowe, w porównaniu z krystaloidowymi, w resuscytacji płynowej u osób w stanie krytycznym?

Roztwory buforowe w porównaniu z 0,9% solą fizjologiczną w resuscytacji u krytycznie chorych dorosłych i dzieci

Wśród roztworów krystaloidowych najczęściej stosuje się 0,9% roztwór soli fizjologicznej. Roztwory buforowe mogą mieć pewne teoretyczne zalety (mniejsza kwasica metaboliczna, mniejsze zaburzenia elektrolitowe), ale ich znaczenie kliniczne pozostaje nieznane. W niniejszym przeglądzie oceniono wpływ stosowania roztworów buforowych, w porównaniu ze stosowaniem 0,9% soli fizjologicznej, w resuscytacji u krytycznie chorych dorosłych i dzieci. Powiązana Odpowiedź Kliniczna Cochrane: Jakie jest działanie roztworów buforowych, w porównaniu z 0,9% solą fizjologiczną, u krytycznie chorych wymagających dożylnej terapii płynami?

Leki wazopresyjne w przypadku nagłej hipotensji

Pomimo oczywistego natychmiastowego wpływu leków wazopresyjnych na hemodynamikę, ich wpływ na istotne dla pacjenta wyniki pozostaje kontrowersyjny. Ten przegląd ma na celu porównanie wpływu stosowania jednego schematu leczenia lekami wazopresyjnymi (samego wazopresora lub w połączeniu z innym) z innym schematem leczenia wazopresorami na śmiertelność u krytycznie chorych uczestników ze wstrząsem. Powiązana Odpowiedź Kliniczna Cochrane: Jak działa noradrenalina w porównaniu z innymi lekami wazopresyjnymi u osób ze wstrząsem z hipotensją?

Wspomaganie oddechu i wentylacja mechaniczna

Pacjenci z ciężkimi ostrymi zakażeniami dróg oddechowych mogą wymagać podania dodatkowego tlenu i mechanicznego wspomagania oddychania.

Zastosowanie kaniul donosowych o wysokim przepływie we wspomaganiu oddychania u dorosłych pacjentów przebywających na oddziałach intensywnej terapii

Kaniule donosowe o wysokim przepływie (ang. high flow nasal cannula, HFNC) dostarczają nawilżoną mieszankę powietrza i tlenu o wysokim przepływie za pomocą kaniul do nosa o szerokim otworze i mogą być użyteczne w zapewnieniu wspomagania oddechowego dorosłym chorym z ostrą niewydolnością oddechową przebywającym na oddziale intensywnej terapii (OIT). W niniejszym przeglądzie oceniono bezpieczeństwo i skuteczność stosowania HFNC, w porównaniu z komparatorami, pod względem wpływu na: niepowodzenie w leczeniu, śmiertelność, działania niepożądane, czas trwania wspomagania oddychania, długość pobytu w szpitalu i na OIT, wyniki związane z funkcją oddychania, wyniki zgłaszane przez pacjentów oraz koszty leczenia. Powiązana Odpowiedź Kliniczna Cochrane: Jaki jest efekt stosowania kaniul donosowych o wysokim przepływie, w porównaniu ze stosowaniem kaniul o niskim przepływie tlenu, u dorosłych wymagających wspomagania oddychania i przebywających na oddziałach intensywnej terapii?

Docelowe ilości tlenu podawane na oddziale intensywnej terapii podczas wentylacji mechanicznej w przypadku zespołu ostrej niewydolności oddechowej: szybki przegląd

Dodatkowy tlen jest często podawany pacjentom z zespołem ostrej niewydolności oddechowej (ARDS), w tym ARDS wtórnym w chorobie wirusowej, takiej jak OVID-19. Niniejszy przegląd ma na celu określenie, w jaki sposób należy prowadzić tlenoterapię u osób dorosłych z ARDS (szczególnie ARDS wtórnym w COVID-19 lub wirusowych chorobach układu oddechowego) i wymagających wentylacji mechanicznej na oddziale intensywnej terapii oraz jaki wpływ ma tlenoterapia na umieralność, liczbę dni w których pacjenci wymagają wentylacji, liczbę dni stosowania katecholaminy, zapotrzebowanie na leczenie nerkozastępcze oraz jakość życia. Powiązana Odpowiedź Kliniczna Cochrane: Jaka jest skuteczność konserwatywnego podejścia do podaży tlenu w porównaniu do liberalnego u osób z zespołem ostrej niewydolności oddechowej (ARDS)?

Fizyczne badanie dróg oddechowych w celu wykrycia utrudnionej drożności dróg oddechowych u pozornie zdrowych dorosłych pacjentów

Nieskuteczne postępowanie z drogami oddechowymi wiąże się z poważną zachorowalnością i umieralnością. Istnieją cztery deskryptory związane z trudnościami w postępowaniu z drogami oddechowymi: trudności z wentylacją maską twarzową, trudna laryngoskopia, trudna intubacja dotchawicza i nieudana intubacja. W praktyce klinicznej stosuje się kilka testów przesiewowych przy łóżku pacjenta w celu identyfikacji osób obciążonych dużym ryzykiem wystąpienia trudności z drogami oddechowymi, chociaż ich dokładność i korzyści pozostają niejasne. W niniejszym przeglądzie opisano i porównano dokładność diagnostyczną klasyfikacji Mallampati oraz innych powszechnie stosowanych badań do oceny stanu fizycznego dróg oddechowych u dorosłych pacjentów bez widocznych anatomicznych nieprawidłowości dróg oddechowych. Powiązana Odpowiedź Kliniczna Cochrane: Jaka jest dokładność badania fizykalnego dróg oddechowych w celu wykrycia trudnej intubacji u osób dorosłych?;Jaka jest dokładność zmodyfikowanej skali Mallampatiego w celu zidentyfikowania intubacji potencjalnie utrudnionej?; oraz Jaka jest dokładność badania fizykalnego w celu wykrycia trudnej wentylacji nieinwazyjnej (za pomocą maski)?

Manewry rekrutacji płuc u dorosłych z zespołem ostrej niewydolności oddechowej poddanych wentylacji mechanicznej

Manewry rekrutacji polegają na przejściowym podnoszeniu ciśnienia w drogach oddechowych podczas wentylacji mechanicznej w celu otwarcia uprzednio zapadniętych obszarów płuc i zwiększania liczby pęcherzyków płucnych uczestniczących w wentylacji oddechowej. Manewry rekrutacji płuc często stosuje się w leczeniu pacjentów z zespołem ostrej niewydolności oddechowej (ARDS) przebywających na oddziałach intensywnej terapii, ale wpływ tego leczenia na wyniki kliniczne nie jest dobrze znany. Celem przeglądu jest określenie wpływu stosowania manewrów rekrutacji na śmiertelność wśród dorosłych chorych z zespołem ostrej niewydolności oddechowej, a także wpływu stosowania tych manewrów na utlenowanie i częstość występowania działań niepożądanych (np. urazów barotraumatycznych). Powiązana Odpowiedź Kliniczna Cochrane: Manewry rekrutacji płuc u dorosłych chorych z zespołem ostrej niewydolności oddechowej poddanych wentylacji mechanicznej

Pozycja półleżąca, w porównaniu z pozycją leżącą na plecach, w celu zapobiegania zapaleniu płuc w wyniku stosowania respiratora u dorosłych wymagających wentylacji mechanicznej

Zapalenie płuc związane z wentylacją mechaniczną (ang. ventilator-associated pneumonia; VAP) wiąże się ze zwiększoną śmiertelnością, wydłużonym czasem pobytu w szpitalu i zwiększonymi kosztami opieki zdrowotnej u pacjentów w stanie krytycznym. W wytycznych zaleca się ułożenie pacjenta w pozycji półleżącej (pod kątem 30° do 45°) w celu zapobiegania VAP u chorych wymagających wentylacji mechanicznej. Jednak ze względu na ograniczenia metodologiczne w istniejących przeglądach systematycznych, korzyści i szkody wynikające ze stosowania pozycji półleżącej w celu zapobiegania VAP są niepewne. W niniejszym przeglądzie dokonano oceny skuteczności i bezpieczeństwa stosowania pozycji półleżącej, w porównaniu z pozycją leżącą na plecach, w celu zapobiegania VAP u dorosłych wymagających wentylacji mechanicznej. Powiązana Odpowiedź Kliniczna Cochrane: Jaka jest skuteczność ułożenia pacjenta w pozycji półleżącej w porównaniu z pozycją leżącą u dorosłych wymagających wentylacji mechanicznej?

Wentylacja kontrolowana ciśnieniem, w porównaniu z wentylacją kontrolowaną objętością, w przypadku ostrej niewydolności oddechowej spowodowanej ostrym uszkodzeniem płuc (ALI) lub zespołem ostrej niewydolności oddechowej (ARDS)

Ostre uszkodzenie płuc (ALI) i zespół ostrej niewydolności oddechowej (ARDS) stanowią jedną czwartą przypadków ostrej niewydolności oddechowej na oddziałach intensywnej terapii. Wentylacja mechaniczna chorych z ALI/ARDS daje czas na zagojenie się płuc, ale wentylacja jest inwazyjna i może prowadzić do uszkodzenia płuc. Nie ma pewności, czy uszkodzenia spowodowane przez respirator byłyby mniejsze, gdyby ciśnienie dostarczane przez respirator przy każdym oddechu było kontrolowane, czy też jeżeli objętość powietrza dostarczanego z każdym oddechem byłaby ograniczona. W przeglądzie tym porównano stosowanie wentylacji kontrolowanej ciśnieniem i wentylacji kontrolowanej objętością u dorosłych chorych z ALI/ARDS w celu określenia, czy wentylacja kontrolowana ciśnieniem zmniejsza śmiertelność i chorobowość szpitalną u dorosłych chorych, którzy są zaintubowani i wentylowani. Powiązana Odpowiedź Kliniczna Cochrane: Jaka jest skuteczność wentylacji kontrolowanej ciśnieniem i objętością u chorych z ostrą niewydolnością oddechową?

Wysokie dodatnie ciśnienie w drogach oddechowych w porównaniu z niskim ciśnieniem w czasie końcowej fazy wydechu (ang. positive end-expiratory pressure; PEEP) u dorosłych pacjentów wentylowanych mechanicznie z ostrym uszkodzeniem płuc i zespołem ostrej niewydolności oddechowej

Śmiertelność u pacjentów z ostrym uszkodzeniem płuc (ALI) i zespołem ostrej niewydolności oddechowej (ARDS) pozostaje duża. Ci pacjenci wymagają wentylacji mechanicznej, ale wiąże się ona z ryzykiem uszkodzenia płuc spowodowanym przez respirator. Wysokie dodatnie ciśnienie w drogach oddechowych w czasie końcowej fazy wydechu (PEEP) może zmniejszyć ten stan i poprawić przeżycie pacjenta. W niniejszym przeglądzie oceniono korzyści i szkody ze stosowania wysokiego dodatniego ciśnienia w drogach oddechowych w czasie końcowej fazy wydechu, w porównaniu ze stosowaniem niskiego dodatniego ciśnienia, u pacjentów z ALI i ARDS. Powiązana Odpowiedź Kliniczna Cochrane: Jakie są efekty wysokiego dodatniego ciśnienia w drogach oddechowych w porównaniu z niskim ciśnieniem w czasie końcowej fazy wydechu (ang. positive end-expiratory pressure; PEEP) u dorosłych pacjentów wentylowanych mechanicznie z ostrym uszkodzeniem płuc i zespołem ostrej niewydolności oddechowej?

Strategia ochronnej wentylacji płuc w zespole ostrej niewydolności oddechowej

Zespół ostrej niewydolności oddechowej i ostre uszkodzenie płuc mogą zostać bardziej powikłane przez uszkodzenie płuc spowodowane przez respirator. Strategie ochronnej wentylacji płuc mogą prowadzić do poprawy przeżycia. W niniejszym przeglądzie oceniono wpływ wentylacji o mniejszej objętości oddechowej na chorobowość i śmiertelność u pacjentów w wieku 16 lat i starszych z zespołem ostrej niewydolności oddechowej i ostrym uszkodzeniem płuc. Oceniono w nim również, czy wyniki porównania niskiej i tradycyjnej objętości oddechowej były inne, jeśli ciśnienie plateau (czyli ciśnienie podczas pauzy wdechowej - przyp. tłum.) było większe niż 30 do 35 cm H20. Powiązana Odpowiedź Kliniczna Cochrane: Jak działa strategia wentylacji ochronnej w porównaniu z wentylacją konwencjonalną dla osób dorosłych w stanie krytycznym z zespołem ostrej niewydolności oddechowej?

Codzienna sedacja przerywana, w porównaniu z niestosowaniem codziennej sedacji przerywanej, u dorosłych pacjentów w stanie krytycznym wymagających inwazyjnej wentylacji mechanicznej

Uważa się, że sedacja przerywana (ang. daily sedation interruption; DSI) ogranicza bioakumulację leków, zwiększa stan czuwania, a tym samym skraca czas trwania wentylacji mechanicznej. Dostępne dane naukowe wskazują, że DSI może zarówno skracać, wydłużać lub nie wpływać na czas trwania wentylacji mechanicznej. Celem tego przeglądu jest porównanie całkowitego czasu trwania inwazyjnej wentylacji mechanicznej u dorosłych pacjentów w stanie krytycznym wymagających dożylnej sedacji, u których zastosowano DSI z pacjentami, u których nie zastosowano DSI. A także ustalenie czy DSI wpływa na śmiertelność, długość pobytu na oddziale intensywnej terapii (OIT) i w szpitalu, częstość zdarzeń niepożądanych, całkowite dawki podawanych leków uspokajających oraz jakość życia. Powiązana Odpowiedź Kliniczna Cochrane: Jaka jest skuteczność stosowania sedacji przerywanej, w porównaniu z niestosowaniem tego rodzaju sedacji, u dorosłych pacjentów w stanie krytycznym wymagających inwazyjnej wentylacji mechanicznej?

Pakiety opieki w celu poprawy wyników leczenia pacjentów z COVID-19 lub podobnymi stanami na oddziale intensywnej terapii - przegląd zakresu literatury

Ciężki ostry zespół oddechowy koronawirus 2 (SARS-CoV-2), szczep koronawirusa wywołujący chorobę COVID-19 może powodować u niektórych osób poważną chorobę, prowadzącą do przyjęcia na oddziały intensywnej terapii (OIT) i często wymaga wspomagania oddechowego w przypadku ostrej niewydolności oddechowej. Kluczowe znaczenie ma ocena opieki na oddziale intensywnej terapii i tego, co jest skuteczne w poprawie wyników dla tych pacjentów. Ocena opieki na OIT i tego, co jest skuteczne w poprawie wyników leczenia tych pacjentów, ma kluczowe znaczenie. W celu określenia zakresu dostępnych danych naukowych dotyczących stosowania pakietów opieki u pacjentów z COVID-19 na OIT, Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) zleciła przeprowadzenie przeglądu zakresu literatury w celu informowania o dyskusjach dotyczących wytycznych WHO. Niniejszy przegląd ma na celu zidentyfikowanie i opisanie dostępnych danych naukowych dotyczących stosowania pakietów opieki na oddziale intensywnej terapii u pacjentów z COVID-19 lub stanami pokrewnymi (zespół ostrej niewydolności oddechowej (ARDS), wirusowe zapalenie płuc lub zapalenie płuc), lub hospitalizowanych z obu tych przyczyn. Przeprowadzając przegląd skupiono się na charakterystyce dowodów naukowych, a nie na ocenie skuteczności lub bezpieczeństwa pakietów opieki lub ich części składowych.

Zaprzestanie wentylacji mechanicznej

Skrócenie czasu wentylacji jest pożądane w celu zminimalizowania potencjalnych powikłań związanych z wentylacją mechaniczną.

Czynniki, które wpływają na stosowanie protokołów procedury zaprzestania wentylacji mechanicznej u dorosłych i dzieci w stanie krytycznym: jakościowa synteza danych naukowych

Metody usprawniające proces odstawienia pacjenta od respiratora są potrzebne, ponieważ dłuższa wentylacja mechaniczna wiąże się z dłuższym pobytem na oddziale intensywnej terapii i z większą śmiertelnością. Zwiększająca się świadomość korzyści płynących ze zrozumienia czynników kontekstualnych wpływających na skuteczność postępowania zachęciła do jakościowej syntezy danych naukowych z przeglądami skuteczności. Celem tego przeglądu było zbadanie czynników wpływających na sposób, w jaki pracownicy ochrony zdrowia stosują protokoły dotyczące procesu odstawienia pacjenta od respiratora u dorosłych i dzieci wymagających wentylacji mechanicznej. Powiązana Odpowiedź Kliniczna Cochrane: Jakie czynniki wpływają na stosowanie protokołów wentylacji mechanicznej u osób krytycznie chorych?

Postępowanie według określonego protokołu, w porównaniu ze stosowaniem procedury odstawienia od respiratora bez protokołu, w celu skrócenia czasu trwania wentylacji mechanicznej u dorosłych pacjentów w stanie krytycznym

Standardowe protokoły dotyczące procesu odstawiania od respiratora mają skrócić czas trwania wentylacji mechanicznej. Jednak dane naukowe wspierające ich wykorzystywanie w praktyce klinicznej są niespójne. W niniejszym przeglądzie porównano całkowity czas trwania wentylacji mechanicznej u dorosłych w stanie krytycznym, których odstawiono od respiratora przy użyciu protokołów, ze standardową (nieprotokołowaną) praktyką. Określono również różnice między protokolarnym i bezprotokołowym odstawianiem pacjenta od respiratora w zakresie wyników takich jak: czas odstawiania, szkody (zdarzenia niepożądane) i zużycie zasobów (długość pobytu na oddziale intensywnej terapii i w szpitalu). Powiązana Odpowiedź Kliniczna Cochrane: Jaka jest skuteczność procesu odstawienia pacjenta od wentylacji mechanicznej według protokołu, w porównaniu z bezprotokołowym postępowaniem, u dorosłych pacjentów w stanie krytycznym?

Nieinwazyjne wspomaganie wentylacji z dodatnim ciśnieniem w drogach oddechowych jako strategia odstawiania od respiratora u zaintubowanych dorosłych z niewydolnością oddechową

Nieinwazyjne wspomaganie wentylacji z dodatnim ciśnieniem w drogach oddechowych (ang. noninvasive positive-pressure ventilation; NPPV) zapewnia wsparcie wentylacyjne bez konieczności stosowania inwazyjnych technik wentylacji. Pojawiło się zainteresowanie stosowaniem NPPV w celu ułatwienia wcześniejszego usunięcia rurki intubacyjnej i zmniejszenia ryzyka powikłań związanych z przedłużającą się intubacją. W niniejszym przeglądzie oceniono, czy stosowanie NPPV zmniejsza ryzyko zgonu z jakiejkolwiek przyczyny, w porównaniu z zaprzestaniem inwazyjnego wspomagania oddechu dodatnim ciśnieniem w drogach oddechowych. Określono również różnice między strategiami w zakresie: odsetka niepowodzeń odstawienia od respiratora oraz zapalenia płuc związanego ze stosowaniem respiratora, czasu trwania pobytu na oddziale intensywnej terapii i w szpitalu, całkowitego czasu trwania wentylacji mechanicznej, czasu trwania mechanicznego wspomagania oddychania związanego z odstawieniem, czasu trwania wentylacji mechanicznej z zastosowaniem intubacji dotchawiczej, częstości występowania zdarzeń niepożądanych (związanych z odstawieniem od respiratora) oraz ogólnej jakości życia. Powiązana Odpowiedź Kliniczna Cochrane: Jakie są efekty dwóch strategii odzwyczajania pacjentów od nieinwazyjnej wentylacji i inwazyjnej wentylacji wspomaganej dodatnim ciśnieniem (PPV) u dorosłych z przewlekłą obturacyjną chorobą płuc (POChP) i niewydolnością oddechową?

Postępowanie w hipoksemii

Ostra lub przewlekła hipoksemia jest częstą przyczyną przyjęcia na oddział intensywnej terapii i wiąże się z koniecznością wentylacji mechanicznej. W celu poprawy wyników pacjentów stosuje się różne udoskonalenia w zakresie wentylacji mechanicznej lub dodatkowe postępowanie.

Większa zawartość tlenu w mieszaninie oddechowej w porównaniu z jego mniejszą zawartością albo utrzymaniem docelowego utlenowania krwi tętniczej u dorosłych chorych przyjętych na oddział intensywnej terapii

Podstawowym metodą leczenia hipoksemii jest tlenoterapia, którą stosuje się u większości dorosłych hospitalizowanych na oddziale intensywnej terapii. Liberalna podaż tlenu może prowadzić do hiperoksemii. W niektórych badaniach wykazano związek między hiperoksemią a śmiertelnością, podczas gdy w innych tego nie udowodniono. Podawanie tlenu jest powszechnie zalecane w międzynarodowych wytycznych dotyczących praktyki klinicznej, pomimo braku silnych danych naukowych. Potencjalną korzyść z dodatkowej podaży tlenu należy zestawić z potencjalnie szkodliwym działaniem hiperoksemii. W niniejszym przeglądzie oceniono korzyści i szkody wynikające ze stosowania większej zawartości tlenu w mieszaninie oddechowej, w porównaniu z jego mniejszą zawartością albo utrzymaniem docelowego utlenowania krwi tętniczej, u dorosłych chorych przyjętych na oddział intensywnej terapii. Powiązana Odpowiedź Kliniczna Cochrane: Jaka jest skuteczność stosowania różnych poziomów utlenowania krwi u dorosłych chorych przyjmowanych na oddział intensywnej terapii?

Ułożenie w pozycji na brzuchu w ostrej niewydolności oddechowej u dorosłych

Śmiertelność z powodu zespołu ostrej niewydolności oddechowej, jednego z głównych czynników przyczyniających się do konieczności wentylacji mechanicznej w przypadku hipoksemii, wynosi około 40%. Wentylacja w pozycji na brzuchu może poprawić pracę płuc i wymianę gazową oraz może poprawić wyniki kliniczne. W tym przeglądzie określono wpływ zastosowania wentylacji w pozycji na brzuchu na śmiertelność, w porównaniu z tradycyjną wentylacją w pozycji leżącej lub półleżącej, u chorych z ciężką ostrą niewydolnością oddechową wymagających sztucznej wentylacji konwencjonalnej. Powiązana Odpowiedź Kliniczna Cochrane: Jak wygląda porównanie ułożenia w pozycji na brzuchu i w pozycji leżącej podczas wentylacji u dorosłych z ciężką ostrą niewydolnością oddechową?

Ciągłe pozaustrojowe natlenianie krwi u dorosłych chorych w stanie krytycznym

Pozaustrojowa oksygenacja krwi (ang. extracorporeal membrane oxygenation; ECMO) jest metodą podtrzymywania życia wspierającą pracę serca i płuc, ale jej stosowanie wiąże się z wieloma zagrożeniami. ECMO w ciężkiej niewydolności oddechowej umożliwia pobieranie i oddawanie krwi do układu żylnego oraz zapewnia wymianę gazową bez udziału układu oddechowego. Działania niepożądane mogące wystąpić u pacjenta obejmują krwotok lub niedokrwienie kończyn; działania niepożądane związane z krążeniem obwodowym mogą obejmować awarię pompy, awarię oksygenatora i tworzenie się zakrzepów. Celem niniejszego przeglądu jest określenie, czy stosowanie ECMO żylno-żylnego lub ECMO żylno-tętniczego u dorosłych jest bardziej skuteczne pod względem poprawy przeżywalności niż tradycyjne wspomaganie układu oddechowego i sercowego. Powiązana Odpowiedź Kliniczna Cochrane: Jaki jest wpływ stosowania pozaustrojowego utlenowania krwi u krytycznie chorych dorosłych z zespołem ostrej niewydolności oddechowej (ARDS)?

Farmakoterapia

Chociaż resuscytacja płynowa i wspomaganie oddechu stanowią podstawę leczenia pacjentów z SARI wymagających intensywnej opieki, to rozważa się stosowanie różnych interwencji farmakologicznych, jednak ich korzyści i szkody pozostają niepewne.

Leczenie farmakologiczne u dorosłych z zespołem ostrej niewydolności oddechowej

Zespół ostrej niewydolności oddechowej (ARDS) to stan zagrażający życiu spowodowany bezpośrednim lub pośrednim uszkodzeniem płuc. W niniejszym przeglądzie oceniono skuteczność stosowania środków farmakologicznych u dorosłych chorych z ARDS i ich wpływ na śmiertelność, wentylację mechaniczną i zdolność do powrotu do pracy w ciągu 12 miesięcy. Powiązana Odpowiedź Kliniczna Cochrane: Jaki jest wpływ leczenia farmakologicznego u dorosłych chorych z zespołem ostrej niewydolności oddechowej (ARDS)?

Profilaktyczne antykoagulanty dla osób hospitalizowanych z COVID-19

COVID-19 jest poważną chorobą wywołaną przez ciężki ostry zespół oddechowy koronawirus 2 (SARS-CoV-2). Podstawową manifestacją jest niewydolność oddechowa, która może być również związana z rozlaną mikrozakrzepicą w naczyniach płuc u osób z COVID-19. Powoduje również wystąpienie zdarzeń zakrzepowo-zatorowych, takich jak zator płucny, zakrzepica żył głębokich, zakrzepica tętnicza, zakrzepica cewnika oraz zespół rozsianego wykrzepiania wewnątrznaczyniowego. W profilaktyce i leczeniu zdarzeń zakrzepowo-zatorowych stosuje się kilka leków przeciwzakrzepowych, takich jak heparynoidy, antagoniści witaminy K i bezpośrednie leki przeciwzakrzepowe. Niektóre praktyczne wytyczne dotyczą stosowania leków przeciwzakrzepowych w profilaktyce przeciwzakrzepowej u osób z COVID-19, jednak korzyści płynące ze stosowania leków przeciwzakrzepowych u osób z COVID-19 są nadal przedmiotem dyskusji. Celem przeglądu jest ocena wpływu profilaktycznych leków przeciwzakrzepowych w porównaniu z aktywnym komparatorem, placebo lub brakiem interwencji, na umieralność i potrzebę zastosowania wsparcia oddechowego u osób hospitalizowanych z COVID-19. Powiązana Odpowiedź Kliniczna Cochrane: Jaki jest wpływ profilaktycznego stosowania antykoagulantów u osób z COVID-19, które potrzebują wsparcia oddechowego?

Osocze rekonwalescencyjne lub hiperimmunologiczna immunoglobulina dla osób chorych na COVID-19: szybki przegląd

Osocze rekonwalescencyjne i hiperimmunologiczna immunoglobulina mogą zmniejszyć umieralność u pacjentów z wirusowymi chorobami układu oddechowego i są obecnie oceniane w badaniach jako potencjalna terapia w chorobie wywołanej przez koronawirusa (COVID-19). Konieczne jest dokładne poznanie obecnego stanu wiedzy na temat korzyści i ryzyka. W niniejszej pracy oceniono, czy przetaczanie osocza rekonwalescencyjnego lub hiperimmunologicznej immunoglobuliny jest skuteczne i bezpieczne w leczeniu osób z COVID-19.

Glikokortykosteroidy jako leki wspomagające w leczeniu chorych na grypę

Glikokortykosteroidy (GKS) wykazują korzystne działanie w sepsie i stanach pokrewnych, najprawdopodobniej ze względu na ich właściwości przeciwzapalne i immunomodulacyjne. Chociaż przepisuje się je powszechnie w przypadku ciężkiej grypy, nie ma pewności co do ich potencjalnych korzyści lub szkód. Celem niniejszego przeglądu jest ocena skuteczności GKS i potencjalnych działań niepożądanych związanych ze stosowaniem tych leków jako terapii wspomagającej w leczeniu grypy, z uwzględnieniem różnic w czasie podawania i dawkach. Powiązana Odpowiedź Kliniczna Cochrane: Jakie są skutki stosowania glikokortykosteroidów w celu złagodzenia objawów u dorosłych chorych z ciężką grypą, którzy zostali przyjęci do szpitala?

Stosowanie diety immunomodulującej u dorosłych chorych z zespołem ostrej niewydolności oddechowej (ARDS)

Zespół ostrej niewydolności oddechowej (ARDS) jest przytłaczającym układowym procesem zapalnym związanym ze znaczną zachorowalnością i śmiertelnością. Brakuje leczenia farmakologicznego, które łagodziłoby stan zapalny w ARDS. W kilku badaniach oceniano wpływ składników farmakologicznych, podawanych jako część preparatu żywieniowego lub jako suplement diety, na wyniki kliniczne w chorobie krytycznej i w ARDS. W niniejszym przeglądzie krytycznie oceniono dostępne dane naukowe dotyczące wpływu immunożywienia, w porównaniu ze standardowym żywieniem, u dorosłych chorych z ARDS wentylowanych mechanicznie. Powiązana Odpowiedź Kliniczna Cochrane: Jakie są efekty immunożywienia, w porównaniu ze standardowym żywieniem, u dorosłych chorych z zespołem ostrej niewydolności oddechowej (ARDS) wentylowanych mechanicznie?

Porównanie krótkiego i długiego schematu stosowania antybiotyków w leczeniu szpitalnego zapalenia płuc u krytycznie chorych dorosłych

Zapalenie płuc jest najczęściej występującym zakażeniem szpitalnym, które dotyka chorych przebywających na oddziale intensywnej terapii. Jednak obecne krajowe wytyczne dotyczące leczenia szpitalnego zapalenia płuc (SZP) mają kilka lat, a diagnostyka zapalenia płuc u pacjentów wentylowanych mechanicznie (VAP) była ostatnio przedmiotem znacznej uwagi. Optymalny czas trwania antybiotykoterapii u chorych na SZP w stanie krytycznym jest nieznany. W tym przeglądzie oceniono skuteczność krótkotrwałego podawania antybiotyków, w porównaniu z ich długotrwałym podawaniem, u krytycznie chorych na SZP dorosłych, w tym u pacjentów wentylowanych mechanicznie. Powiązana Odpowiedź Kliniczna Cochrane: Który schemat antybiotykoterapii jest najskuteczniejszy pod względem wpływu na poprawę wyników leczenia u dorosłych chorych w stanie krytycznym cierpiących na szpitalne zapalenie płuc: krótko- czy długotrwały?

Antybiotyki w leczeniu pozaszpitalnego zapalenia płuc u dzieci

Zapalenie płuc wywołane przez patogeny bakteryjne jest główną przyczyną umieralności dzieci w krajach o niskich dochodach. Wczesne podawanie antybiotyków poprawia wyniki zdrowotne. Niniejszy przegląd ma na celu zidentyfikowanie skutecznych schematów antybiotykoterapii stosowanych w pozaszpitalnym zapaleniu płuc o różnym stopniu nasilenia u dzieci, poprzez porównanie skuteczności różnych antybiotyków. Powiązana Odpowiedź Kliniczna Cochrane: Jak skuteczne są różne antybiotyki u dzieci przyjmowanych do szpitala z pozaszpitalnym zapaleniem płuc? A także jaki jest wpływ stosowania w warunkach ambulatoryjnych antybiotyków doustnie u dzieci z pozaszpitalnym zapaleniem płuc?

Empiryczne stosowanie antybiotyków na patogeny atypowe wywołujące pozaszpitalne zapalenie płuc u hospitalizowanych dorosłych

Pozaszpitalne zapalenie płuc (ang. community-acquired pneumonia; CAP) jest wywoływane przez różne patogeny, które dzieli się na dwie grupy - typowe i atypowe. Wstępna antybiotykoterapia CAP zazwyczaj ma charakter empiryczny, zwyczajowo ukierunkowana jest zarówno na typowe, jak i atypowe patogeny. Celem tego przeglądu jest oszacowanie umieralności i odsetka terapii zakończonych niepowodzeniem podczas stosowania schematów zawierających antybiotyki ukierunkowane na atypowe czynniki patogenne, w porównaniu ze stosowaniem antybiotyków ukierunkowanych na patogeny typowe. Powiązana Odpowiedź Kliniczna Cochrane: Czy istnieją dane naukowe pochodzące z badań z randomizacją potwierdzające zasadność empirycznego stosowania antybiotyków ukierunkowanych na atypowe patogeny, w porównaniu ze stosowaniem typowej antybiotykoterapii?

Zioła chińskie stosowane łącznie z medycyną zachodnią w leczeniu ciężkiego ostrego zespołu oddechowego (SARS)

Ciężki ostry zespół oddechowy (SARS) jest ostrą chorobą układu oddechowego, wywołaną przez nowy koronawirus, który pojawił się po raz pierwszy 22 grudnia 2002 r. w mieście Foshan w Chinach. W leczeniu tej choroby wykorzystano chińskie zioła. W niniejszym przeglądzie ocenia się możliwą skuteczność i bezpieczeństwo stosowania chińskich ziół w połączeniu z medycyną zachodnią, w porównaniu ze stosowaniem samej medycyny zachodniej u pacjentów z SARS.

Postępowanie w przypadku majaczenia

Majaczenie definiuje się jako zaburzenie uwagi, świadomości i funkcji poznawczych, z ograniczoną zdolnością do skierowania uwagi, koncentracji, podtrzymywania i zmiany uważności oraz z ograniczoną orientacją na otaczające środowisko.

Interwencje farmakologiczne w leczeniu majaczenia u krytycznie chorych dorosłych

Majaczenie jest zazwyczaj ostrym, odwracalnym zaburzeniem funkcji poznawczych, a występowanie majaczenia wiąże się z negatywnym wpływem na krótko- i długoterminowe wyniki u pacjentów w stanie krytycznym. Znaczna niepewność dotyczy względnych korzyści i bezpieczeństwa stosowania dostępnych interwencji farmakologicznych w tej populacji. W niniejszym przeglądzie oceniono wpływ stosowania interwencji farmakologicznych w leczeniu majaczenia podczas trwania tego zaburzenia u chorych dorosłych w stanie krytycznym z potwierdzonym lub udokumentowanym dużym ryzykiem wystąpienia tego zaburzenia. Powiązana Odpowiedź Kliniczna Cochrane: Jakie są korzyści i szkody wynikające ze stosowania interwencji farmakologicznych w leczeniu dorosłych w stanie krytycznym, u których występuje majaczenie?

Interwencje zapobiegające majaczeniu u dorosłych pacjentów na oddziałach intensywnej terapii

U pacjentów w stanie krytycznym przebywających na oddziałach intensywnej opieki medycznej często występuje majaczenie. Majaczenie może mieć duży wpływ na pacjentów i ich rodziny, ponieważ wiąże się ze zwiększoną śmiertelnością, dłuższym czasem wentylacji mechanicznej, dłuższym pobytem w szpitalu i na OIT oraz z długotrwałymi zaburzeniami poznawczymi. W niniejszym przeglądzie oceniono dostępne dane naukowe dotyczące wpływu stosowania interwencji profilaktycznych na: występowanie majaczenia u chorych przebywających na OIT, śmiertelność szpitalną, liczbę dni bez majaczenia i śpiączki, liczbę dni wolnych od respiratoroterapii, długość pobytu na OIT i zaburzenia funkcji poznawczych. Powiązana Odpowiedź Kliniczna Cochrane: Jak skuteczny jest haloperydol, w porównaniu z placebo, w zapobieganiu majaczeniu u dorosłych pacjentów w stanie krytycznym wymagających intensywnej opieki medycznej?

Żywienie w intensywnej opiece medycznej

Chorzy w stanie krytycznym są w większym stopniu narażeni na niedożywienie. Ostre i przewlekłe choroby, urazy i stany zapalne wywołane przez katabolizm związany ze stresem, oraz działania niepożądane wywołane przez leki mogą zmniejszyć apetyt lub zwiększyć nudności i wymioty. Ponadto postępowanie z pacjentem na oddziale intensywnej terapii (OIT) również może zaburzyć standardowe żywienie.

Odżywianie dojelitowe versus pozajelitowe oraz odżywianie dojelitowe versus połączenie odżywiania dojelitowego i pozajelitowego u dorosłych chorych przebywających na oddziałach intensywnej terapii

Metody zapewnienia odpowiedniej podaży żywienia obejmują żywienie dojelitowe (EN) lub pozajelitowe (PN), albo połączenie obu tych metod. Jednak każda z tych metod jest problematyczna. Przegląd ten ma na celu określenie drogi podaży, która optymalizuje przyjmowanie pokarmu. Porównano w nim wpływ stosowania EN i PN oraz EN i łącznego stosowania EN i PN u dorosłych chorych w stanie krytycznym na: śmiertelność, liczbę dni przebywania poza oddziałem intensywnej terapii oraz częstość występowania zdarzeń niepożądanych. Powiązana Odpowiedź Kliniczna Cochrane: Jaka jest skuteczność stosowania żywienia dojelitowego, w porównaniu ze stosowaniem żywienia pozajelitowego (samego lub łącznie z żywieniem dojelitowym), u dorosłych chorych przebywających na oddziale intensywnej terapii (OIT)?

Diagnostyka

Ciężki ostry zespół oddechowy - koronawirus 2 (SARS-CoV-2) i wynikająca z niego pandemia COVID-19 stanowią istotne wyzwanie diagnostyczne.

Testy na obecność przeciwciał do identyfikacji obecnego i przebytego zakażenia SARS-CoV-2

Dostępnych jest kilka strategii diagnostycznych umożliwiających identyfikację obecnego zakażenia SARS-CoV-2, wykluczenie zakażenia, identyfikację osób wymagających zwiększonej opieki lub badanie pod kątem przebytego zakażenia i odpowiedzi immunologicznej. Testy serologiczne wykrywające obecność przeciwciał przeciwko SARS-CoV-2 mają na celu identyfikację przebytego zakażenia SARS-CoV-2 i mogą pomóc w potwierdzeniu występowania zakażenia. Niniejszy przegląd ocenia dokładność diagnostyczną testów na obecność przeciwciał w celu ustalenia, czy osoba przebywająca na terenie Wspólnoty lub w podstawowej lub specjalistycznej opiece zdrowotnej jest zakażona SARS-CoV-2, czy też wcześniej przebyła zakażenie SARS-CoV-2, a także ocenia dokładność testów na obecność przeciwciał do stosowania w badaniach seroprewalencji.

Objawy podmiotowe i przedmiotowe pozwalające stwierdzić, czy u pacjenta przebywającego w placówce podstawowej opieki zdrowotnej lub ambulatoryjnej opiece specjalistycznej występuje choroba COVID-19

Niektóre osoby z zakażeniem SARS-CoV-2 pozostają bezobjawowe, podczas gdy u innych zakażenie może powodować łagodne lub umiarkowane zapalenie płuc COVID-19 i COVID-19, co prowadzi do tego, że niektórzy pacjenci wymagają intensywnej opieki medycznej, a w niektórych przypadkach prowadzi do śmierci, zwłaszcza u osób starszych. Objawy takie jak gorączka lub kaszel, oraz objawy takie jak saturacja lub objawy stwierdzone podczas osłuchania płuc, są pierwszymi i najłatwiej dostępnymi informacjami diagnostycznymi. Takie informacje mogą być wykorzystane albo do wykluczenia choroby COVID-19, albo do selekcji pacjentów do dalszych badań diagnostycznych. Niniejszy przegląd ocenia dokładność diagnostyczną objawów podmiotowych i przedmiotowych w celu ustalenia, czy osoba przebywająca w podstawowej opiece zdrowotnej lub ambulatoryjnej opiece specjalistycznej, np. na oddziale ratunkowym lub w dedykowanej klinice COVID-19, ma chorobę COVID-19 lub zapalenie płuc COVID-19. Powiązana Odpowiedź Kliniczna Cochrane: Jaka jest dokładność określonych przez Światową Organizację Zdrowia (WHO) i związanych z COVID-19 objawów w diagnostyce COVID-19?

Badania obrazowe klatki piersiowej do diagnostyki COVID-19

Rozpoznanie zakażenia wywołanego przez ciężki ostry zespół oddechowy koronawirus 2 (SARS-CoV-2) stanowi duże wyzwanie. Testy reakcji łańcuchowej polimerazy z odwrotną transkrypcją (RT-PCR) są wykorzystywane do diagnozowania obecnej infekcji, ale ich przydatność jako złoty standard jest ograniczona przez błędy w pobieraniu próbek, ograniczoną czułość (71% do 98%) i zależność od czasu pobrania próbki. Badania obrazowe klatki piersiowej są stosowane w diagnostyce choroby COVID-19, lub gdy nie ma możliwości wykonania badania RT-PCR. Przegląd ten określa dokładność diagnostyczną obrazowania klatki piersiowej (tomografia komputerowa (TK), rentgen i USG) u osób z podejrzeniem lub potwierdzonym COVID-19. Powiązana Odpowiedź Kliniczna Cochrane: Jaka jest dokładność tomografii komputerowej klatki piersiowej (TK) w rozpoznawaniu COVID-19?

Rutynowe badania laboratoryjne w celu ustalenia, czy pacjent ma COVID-19

Specyficzne testy diagnostyczne do wykrywania ciężkiego ostrego zespołu oddechowego koronawirus2 (SARS-CoV-2) i wynikającej z niego choroby COVID-19 nie zawsze są dostępne i wymagają czasu na uzyskanie wyników. Do oceny stanu klinicznego pacjenta stosuje się rutynowe markery laboratoryjne, takie jak liczba białych krwinek, miary antykoagulacji, białka C-reaktywnego (CRP) i prokalcytoniny. Te badania laboratoryjne mogą być przydatne w celu segregacji osób z potencjalnym COVID-19, aby nadać im priorytet na różnych poziomach leczenia, szczególnie w sytuacjach, gdy czas i zasoby są ograniczone. Niniejszy przegląd ma na celu ocenę dokładności diagnostycznej rutynowych badań laboratoryjnych jako testu do segregacji pacjentów, aby określić, czy dana osoba posiada COVID-19. Powiązana Odpowiedź Kliniczna Cochrane: Jaka jest dokładność zmian w liczbie białych krwinek (WBC) przy diagnozowaniu COVID-19?

Podziękowania

To Wydanie Specjalne zostało opracowane przez Michaela Browna (Starszy Redaktor Naczelny Cochrane Acute and Emergency Care; Starszy Redaktor Naczelny Cochrane Circulation and Breathing) i Haralda Herknera (Redaktor Koordynujący Cochrane Emergency and Critical Care), współpracujących z Toby'm Lassersonem (Zastępca Redaktora Naczelnego), Liz Bickerdike (Redaktor Stowarzyszony), Robinem Featherstone'em (Specjalista ds. informacji) i Monazem Mehtą (Redaktor Naczelny) w Dziale Cochrane Editorial Methods.

Tłumaczenie

Niniejsze Wydanie Specjalne zostało przetłumaczone na język polski przez Cochrane Polska w dniu 15 kwietnia 2020 r.

Zdjęcie

Stocktrek Images/Getty Images

Kontakt

Dział Redakcyjny i Metodyczny Cochrane (emd@cochrane.org)