اولین بار در تاریخ ۱۷ اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۹ منتشر و به صورت مداوم به روز شد. آخرین به‌روزرسانی در ۱۷ دی‌ماه ۱۳۹۹ (تغییرات زیر در جزئیات)؛ دسترسی به کلیه مرورهای این مجموعه ویژه رایگان است

این مجموعه ویژه یکی از مجموعه‌های ویژه COVID-19 است. این مجموعه در اصل به انگلیسی منتشر شده است و به زبان‌های چینی ساده شده، فارسی، فرانسوی، آلمانی، ژاپنی، کره‌ای، مالایی، پرتغالی، روسی و اسپانیایی نیز موجود است.

توانبخشی توسط سازمان جهانی بهداشت (WHO) به عنوان یک راهبرد اساسی سلامت، همراه با ارتقا، پیشگیری، درمان و مراقبت‌های تسکینی شناخته شده است. از نظر WHO ، توانبخشی یک جزء اصلی پوشش جهانی سلامت (universal health coverage) و هدف اصلی هدف 3 توسعه پایدار سازمان ملل است: زندگی سالم را تضمین کرده و رفاه را در همه سنین ارتقا دهید. توانبخشی بر عملکرد کلی کل فرد، از جمله بیماری‌های همراه، متمرکز است. در نتیجه‌، در توانبخشی افرادی که COVID-19 را تجربه کرده‌اند باید نه تنها پیامدهای بیماری بلکه اثرات درمان‌های اعمال شده در مرحله حاد نیز در نظر گرفته شود. برای WHO، عملکرد (هدف توانبخشی) یک شاخص کلیدی در سلامتی است، همراه با مورتالیتی و موربیدیتی، کنترل تأثیر بیماری‌ها و آسیب‌ها بر عملکردهای بدن، فعالیت‌های انسانی و مشارکت. توانبخشی ذاتاً برای کاهش ناتوانی، با تأثیرات گسترده بهداشتی، اجتماعی و اقتصادی به کار می رود.

این مجموعه ویژه نتیجه همکاری توانبخشی کاکرین، با مشارکت جدی ذی‌نفعان: کمیته راهبری REH-COVER (پاسخ مبتنی بر شواهد توانبخشی COVID-19) و هیئت مشاوره توانبخشی کاکرین است. فهرست توافق شده شرایط مرتبط، محصول یک فرایند اولویت‌بندی ساختاریافته برای شناسایی لیست شرایط و متعاقباً بررسی معیار ورود آنها است به استثنای اختلال استرس پس از تروما (PTSD)، که درمورد آن با سلامت روان و علوم اعصاب کاکرین مشورت شده است.

این کار مشترک شرایط زیر را مرتبط با برنامه توان‌بخشی WHO شناسایی کرده است:

• سندرم دیسترس تنفسی حاد (ARDS) و سندرم محدود کننده ریوی

• سندرم پس از مراقبت‌ ویژه (PICS; Post-intensive care syndrome)

• اختلالات بلع پس از خارج‌سازی لوله داخل تراشه

• شوک و نارسایی چند ارگان بدن (Multiple organ failure)

• PTSD، در زمینه توانبخشی

این مجموعه ویژه بر مداخلات توانبخشی برای هر یک از این شرایط تمرکز دارد، اما باید توجه داشت که روند توانبخشی بیماران COVID-19 در عمل توسط تیم‌های چند حرفه‌ای و با همکاری دقیق بین رشته‌ای، متناسب با نیازهای فرد انجام می‌شود.

برخی از مرورهای این مجموعه دارای تاریخ جستجویی قدیمی‌تر از آن است که معمولاً برای درج در یک مجموعه ویژه در نظر گرفته می‌شود. آنها به دلیل تکمیل این مجموعه وارد شده‌اند چرا که به سؤال مرتبط مطرح شده توسط تمرین اولویت‌بندی اشاره می‌کنند. لطفاً توجه داشته باشید که مرورهای مندرج در این مجموعه ویژه شواهد را به اختصار بیان می‌کنند و درج آن‌ها به معنای این نیست که مداخلات مرورشده مؤثر شناخته شده‌اند.

این مجموعه ویژه شامل مرورهای سیستماتیک گروه مراقبت‌های ويژه و اورژانس کاکرین گروه عصبی‌عضلانی کاکرین گروه درد، مراقبت تسکینی و حمایتی کاکرین و اختلالات روانی شایع کاکرین است.

به روز شده در ۱۷ دی‌ماه ۱۳۹۹: پیوند به ترجمه کره‌ای و پاسخ‌های بالینی کاکرین برای مرورهای «خاطرات بهبودی از بیماری بحرانی»، «تکنیک‌های افزایش سرفه برای لوله‌گذاری یا از شیر گرفتن بیماران مریض شدید از تهویه مکانیکی» و «آموزش عضلات تنفسی در کودکان و بزرگسالان مبتلا به بیماری عصبی-‌عضلانی» اضافه شد

این بخش شامل مرورهای مربوط به توانبخشی ARDS، مهمترین شرایط شناخته شده مرتبط با COVID-19 شدید است. همچنین شامل سندرم محدود کننده ریوی به دلیل فیبروز پارانشیمی است.

تتکنیک‌‌های تقویت سرفه برای خارج کردن لوله تراشه یا جداسازی بیماران بدحال از دستگاه تهویه (ونتیلاسیون) مکانیکی

تکنیک‌های تقویت سرفه، مانند به‌کارگیری حجم ریه یا سرفه به‌صورت ارادی یا به‌کمک دستگاه، برای جلوگیری و مدیریت عوارض تنفسی مرتبط با بیماری‌های مزمن، به‌خصوص بیماری‌های عصبی و عضلانی، استفاده می‌شود و ممکن است پیامدهای کوتاه‌مدت و بلندمدت را در افراد مبتلا به نارسایی حاد تنفسی بهبود بخشد. هدف این مرور تعیین موفقیت خارج کردن لوله تراشه با استفاده از تکنیک‌های تقویت سرفه در مقایسه با عدم تقویت سرفه در بزرگسالان و کودکان بیمار بدحال مبتلا به نارسایی حاد تنفسی بستری‌شده در بخش مراقبت‌های بسیار ویژه‌ی قادر به اجرای ونتیلاسیون مکانیکی افراد (مانند بخش مراقبت‌های ویژه، مرکز تخصصی جداسازی، بخش مراقبت‌های تنفسی متوسط یا بخش وابستگی بالا) است. پاسخ‌های مرتبط بالینی کاکرین: آیا تکنیک‌‌های تقویت سرفه برای خارج کردن لوله تراشه یا جداسازی بیماران به شدت بدحال از دستگاه ونتیلاسیون مکانیکی کمک کننده است؟

تمرینات عضلات تنفسی در کودکان و بزرگسالان مبتلا به بیماری عصبی‌عضلانی

ناتوانی فیزیکی در بیماری‌های عصبی‌عضلانی می‌تواند به دلیل کاهش تدریجی قدرت در عضلات اندام باشد و برای برخی از افراد ضعف عضلات تنفسی نیز وجود دارد. احتمالا انتظار می‌رود که تمرینات عضلات تنفسی (RMT)، ضعف عضلات تنفسی را بهبود بخشد؛ با این‌حال، اثرات RMT هنوز نامشخص است. هدف این مرور، ارزیابی اثرات تمرینات عضلات تنفسی (RMT) برای بیماری عصبی‌عضلانی (NMD) در بزرگسالان و کودکان، در مقایسه با تمرینات ساختگی (sham)، عدم تمرینات، درمان استاندارد، تمرینات تنفسی، یا سایر شدت‌ها یا انواع RMT است. پاسخ‌های مرتبط بالینی کاکرین: برای افراد مبتلا به بیماری عصبی-عضلانی، تمرینات عضله تنفسی چه اثراتی دارد؟

مداخلات پیشگیرانه از ‌پلی‌نوروپاتی و میوپاتی در بیماری‌های بحرانی

پلی نوروپاتی یا میوپاتی بیماری بحرانی (CIP/CIM) یک عارضه مکرر در بخش مراقبت‌های ویژه (ICU) است و می‌تواند با تهویه مکانیکی طولانی مدت‌، ماندن بیشتر در ICU و افزایش مرگ و میر همراه باشد. هدف این مرور، مرور سیستماتیک شواهد RCTs در مورد توانایی هرگونه مداخله در کاهش بروز CIP یا CIM در بیماران با شرایط بحرانی است. پاسخ‌های مرتبط بالینی کاکرین: اثرات مداخلات مورد استفاده در جلوگیری از بیماری‌های پلی‌نوروپاتی یا میوپاتی در بیماران بخش مراقبت‌های ویژه چیست؟

تحریک الکتریکی عصبی ـ عضلانی برای ضعف عضلانی در بزرگسالان مبتلا به بیماری پیشرفته

بیماران مبتلا به بیماری پیشرفته اغلب دچار ضعف عضلانی می‌شوند، که می‌تواند به‌طور نامطلوبی بر توانایی آن‌ها در مستقل بودن و کیفیت زندگی‌شان تاثیر بگذارد. در آن دسته از بیماران که قادر یا مایل به انجام فعالیت ورزشی تمام بدن نیستند، تحریک الکتریکی عصبی ـ عضلانی (NMES) ممکن است یک درمان جایگزین برای افزایش قدرت عضلات اندام تحتانی باشد. به‌نظر می‌رسد برنامه‌های NMES برای بیماران قابل قبول است و منجر به بهبود عملکرد عضلانی، ظرفیت ورزش و کیفیت زندگی آن‌ها شده است. هدف این مرور، ارزیابی اثربخشی NMES بر قدرت عضلات چهار سر ران در بزگسالان مبتلا به بیماری پیشرفته، همچنین بررسی ایمنی و قابلیت پذیرش NMES و تأثیر آن بر عملکرد عضلات محیطی (قدرت یا استقامت)، توده عضلانی، ظرفیت تمرین، تنگی نفس و کیفیت زندگی مرتبط با سلامت است. پاسخ‌های مرتبط بالینی کاکرین: آیا تحریک الکتریکی عصبی ـ عضلانی پیامدهای بزرگسالان مبتلا به بیماری پیشرفته که دچار ضعف عضلانی هستند را بهبود می‌بخشد؟

خاطرات بهبودی از بیماری بحرانی

در طی بستری در بخش مراقبت ویژه (ICU)، بیماران می‌توانند فشارهای روانی شدید جسمی و روانی، از جمله محیط غیرطبیعی ICU را تجربه کنند. این تجربیات بر بهبودی بیمار از بیماری بحرانی و سلامت روانی و جسمی طولانی مدت وی تأثیر می گذارد. یک راهبرد که توسط کارکنان بالینی برای درمان پریشانی روانشناختی شایع در بازماندگان ICU تهیه و اجرا شده است، استفاده از دفترچه خاطرات بیمار است که سابقه علت پذیرش ICU بیمار و روایتی دائمی از تشریح فعالیت‌های روزمره وی را ارائه می‌دهد. این مرور تأثیر دفترچه خاطرات بیماران، مراقبان و یا خانواده‌ آنها در مقایسه با نداشتن دفترچه خاطرات در طی بهبودی بیمار از زمان پذیرش در ICU را ارزیابی می‌کند. پاسخ‌های مرتبط بالینی کاکرین: برای افرادی که از بستری در بخش مراقبت‌های ویژه (ICU) بهبود می‌یابند، مزایای دفتر خاطرات بیمار چیست؟

درمان متمرکز بر زمان حال (PCT) برای اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) در بزرگسالان

PCT نوعی روان‌درمانی بدون تمرکز بر تروما و بر اساس کتابچه راهنما برای بزرگسالان مبتلا به PTSD است. PCT در اصل به عنوان یک بازوی مقایسه درمان در کارآزمایی‌هایی طراحی شده بود که به ارزیابی اثربخشی درمان‌ شناختی‌رفتاری متمرکز بر تروما (trauma-focused cognitive-behavioral therapies; TF-CBT) می‌پرداختند. کارآزمایی‌های اخیر نشان داده‌اند که PCT ممکن است گزینه درمانی موثری برای PTSD باشد و بیمارانی که از PCT استفاده می‌کنند ممکن است نسبت به TF-CBT کمتر روند درمان خود را ترک کنند. این مرور تاثیر PCT بر بزرگسالان مبتلا به PTSD را ارزیابی می‌کند. پاسخ‌های مرتبط بالینی کاکرین: درمان متمرکز بر حال (present-centered therapy; PCT) در بزرگسالان مبتلا به اختلال استرس پس از سانحه (post-traumatic stress disorder; PTSD) چه اثراتی دارد؟

درمان‌های شناختی و رفتاری مبتنی بر اینترنت، برای اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) در بزرگسالان

درمان‌های روان‌شناختی متمرکز بر تروما که توسط درمانگر ارائه شوند، درمان خط اول پذیرفته شده برای اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) شمرده می‌شوند. اگرچه موانع بسیاری، پذیرش درمان را محدود می‌کنند، از جمله تعداد محدود متخصصان واجد شرایط برای ارائه مداخلات، هزینه و موارد مربوط به انطباق با درمان، مانند زمان کار، مراقبت از کودکان و رفت‌وآمد، که به خاطر نیاز به حضور در قرار‌های هفتگی، فرد را محدود می‌کنند. ارائه درمان شناختی رفتاری (CBT) در اینترنت، جایگزین مؤثر و قابل قبولی برای درمان‌های ارائه شده توسط درمانگران برای اضطراب و افسردگی است. با این حال، روش‌های درمانی مبتنی بر اینترنت کمتری برای PTSD ایجاد و ارزیابی شده، و در مورد کارآیی درمان شناختی و رفتاری مبتنی بر اینترنت (I-C/BT) برای PTSD عدم قطعیت وجود دارد. این مرور اثرات I-C/BT بر PTSD در بزرگسالان را ارزیابی می‌کند. پاسخ‌های مرتبط بالینی کاکرین: چگونه درمان‌های شناختی و رفتاری مبتنی بر اینترنت با مراقبت‌های معمول برای بزرگسالان مبتلا به اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) مقایسه می‌شود؟

روان‌درمانی شناختی - رفتاری اینترنتی با حمایت درمانگر برای اختلال اضطراب در بزرگسالان

روان‌درمانی شناختی-رفتاری (CBT؛ Cognitive behavioural therapy) درمانی مبتنی بر شواهد برای بیماری‌های اضطرابی است. از آنجا که بسیاری از افراد به دلیل طیفی از موانع، در دریافت درمان مشکل دارند پژوهشگران احتمال استفاده از اینترنت را برای انتقال CBT بررسی کردند. مهم است که تبلیغ چنین درمانی بر اساس شواهد با کیفیت بالا باشد و این مرور اثرات روان‌درمانی شناختی-رفتاری اینترنتی (ICBT) با حمایت درمانگر در بهبود اختلال اضطرابی و کاهش علائم اضطراب در بزرگسالان در مقایسه با گروه کنترل: فهرست انتظار، CBT غیرهدایت شونده، یا CBT چهره‌به‌چهره را بررسی می‌کند. پاسخ‌های مرتبط بالینی کاکرین: مزایای درمان شناختی رفتاری (با پشتیبانی درمانگر) هنگام ارائه از طریق اینترنت چیست؟

درمان‌‌های روان‌‌شناختی برای درمان اختلالات روانی در کشورهای با درآمد پائین و متوسط که درگیر بحران‌‌های بشردوستانه هستند

افرادی که در شرایط بشردوستانه (humanitarian settings) در کشورهای با درآمد پائین و متوسط (LMIC؛ low- and middle-income countries) زندگی می‌کنند، در معرض مجموعه‌ای از عوامل استرس‌زا (stressors) قرار دارند که آن‌ها را در مقابل ابتلا به اختلالات روانی آسیب‌پذیر می‌سازد. اختلالات روانی با شیوع بالاتر در این محیط‌‌‌ها عبارتند از اختلال استرسی پس از حادثه (PTSD) و اختلال افسردگی شدید (major depressive)، اضطراب (anxiety) و اختلالات مرتبط است. هدف این مرور مقایسه اثربخشی و مقبولیت (acceptability) درمان‌های روان‌شناختی در مقابل وضعیت‌های کنترل (لیست انتظار، درمان متداول، دارونمای توجه (attention placebo)، دارونمای روان‌شناسی (psychological placebo)، یا عدم درمان) با هدف درمان افراد مبتلا به اختلالات روانی که در LMIC زندگی کرده و دچار بحران‌های بشردوستانه هستند می‌باشد. پاسخ‌های مرتبط بالینی کاکرین: مزایا و مضرات درمان‌های روان‌شناختی برای کودکان در کشورهای کم درآمد و متوسط که تحت تأثیر بحران‌های بشردوستانه قرار دارند چیست؟ و مزایا و مضرات درمان‌های روان‌شناختی برای بزرگسالان در کشورهای کم درآمد و متوسط که تحت تأثیر بحران‌های بشردوستانه قرار دارند چیست؟